1
مدیر گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه گیلان
2
دانش‌آموخته ارشد روابط بینالملل
چکیده
محدودیت منابع آب شیرین در جهان و افزایش روزافزون مصرف، موجب کشیده شدن آب بـه عرصـة رقابـت کشورها و گروه‌های مختلف شده و آب ایفاگر نقش اساسی در شکل‌دهی به روابـط اجتمـاعی- سیاسـی میـان‌گروه‌ها می‌باشد. نیـاز روزافـزون بـه آب، تغییر الگوهای مصرف، آلودگی، از بین رفتن منابع طبیعی و توسعه بیابان‌ها بشر را به‌سوی بحران جهانی آب سوق داده‌است. موقعیت فرودستی ایران نسبت به افغانستان در شرق و موقعیت فرادستی نسبت عراق در غرب و همچنین منابع آب در ایران مسائل و مشکلات بالقوه و بالفعل قابل توجهی دارد. ایران به‌عنوان یکی از کشورهای خشک و نیمه خشک جهـان در منطقـه‌خاورمیانه، از جمله کشورهایی است که با بحران آب مواجه است و ایـن مسـئله یکـی از اصـلی‌تـرین عوامـل محدودکننده توسعه کشور در دهه‌های آینده به‌شمار می‌رود و مسائل و مشکلات بالقوه و بالفعل قابل تـوجهی را برای کشور به‌دنبال خواهد داشت. و از طرف دیگر نادیده انگاشتن واقعیت ارتباط پیچیده میان آب و امنیت از سوی پاره‌ای از متخصصان امنیت بینالملل، واقعیت‌ها حکایت از آن دارد کمبود منابع آب شیرین می‌تواند به عنوان یک چالش پایدار در مناسبات بین‌المللی مطرح شود. با توجه به این مهم، این پژوهش در پی آن است که آشکار سازد چگونه کمبود منابع آب شیرین می‌تواند سبب شکل‌گیری منازعه در سطح ملی و بین‌المللی گردد. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با شـیوه کتابخانـه‌ای می باشد، و با در نـظر گـرفتن مسائل مربوط به هـیدروپلیـتیک شـرق کـشور بـه صورت‌های مختلف و تاثیر آن بر امنیت ملی را بـررسی خواهدشد.
)