شیوه و شگردهای شبکه‌های فارسی زبان ماهواره‌ای در تشدید ناآرامی‌ها (مورد مطالعه: برنامه‌ی چشم‌انداز شبکه‌ی ایران‌اینترنشنال در ناآرامی‌های 1401)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای مدیریت رسانه و عضو هیئت علمی دانشکده علوم و فنون فارابی

2 دکترای حرفه‌ای دانشگاه عالی دفاع ملّی

3 کارشناس‌ارشد امنیت ملّی (نویسنده‌ی مسئول) Gmail: hamedardalani89@gmail.com

چکیده

در مرحله‌ای حساس از ناآرامی‌های ۱۴۰۱ ایران، برخی رسانه‌های فارسی‌زبان برون‌مرزی، ازجمله شبکه ایران اینترنشنال، رویکرد خود را از اطلاع‌رسانی صرف به کنشگری فعال در جهت تشدید بحران تغییر دادند. پژوهش حاضر به بررسی شگردهای رسانه‌ای این شبکه در مرحله تشدید ناآرامی‌ها می‌پردازد؛ مرحله‌ای که در آن، با بهره‌گیری از تکنیک‌های رسانه‌ای خاص، تلاش شد اعتراضات از سطح نارضایتی به سطح اغتشاش و خشونت ساختاری ارتقاء یابد.
با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و ابزار MaxQDA، تعداد ۸۸ برنامه «چشم‌انداز» در بازه زمانی شهریور تا آذر ۱۴۰۱ مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که این رسانه با بهره‌گیری از شیوه‌هایی نظیر عادی‌سازی خشونت خیابانی، تصویرسازی از سقوط قریب‌الوقوع نظام، تحریک مخاطب از طریق نمادهای احساسی، و بازنمایی خشن از عملکرد نهادهای امنیتی، سعی در تزریق بحران به بطن جامعه داشت.
نتایج پژوهش، با تکیه بر مفاهیم پدافند غیرعامل شناختی و جنگ رسانه‌ای، نشان می‌دهد که ایران اینترنشنال در این مرحله به‌جای بازنمایی واقعیت، به تولید بحران از مسیر عملیات روانی پرداخت. بر همین اساس، راهکارهایی برای افزایش تاب‌آوری روانی و مقابله با الگوهای خشونت‌افزای رسانه‌ای ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها